De wereld zit vol wonderlijke verhalen. En we laten ons graag verwonderen. Zo is er het verhaal van Gustav Mesmer. Geobsedeerd door vliegmachines, gedreven door creativiteit en met een behoorlijk turbulent leven.
Mesmer werd in 1903 geboren in Duitsland. De excentrieke Gustav en zijn adembenemede uitvindingen worden nu aanbeden door miljoenen volgers. Maar dat was wel eens anders. In zijn tijd was Mesmer een buitenstaander, een paria binnen de samenleving. Na enkele opstootjes in zijn dorp werd Gustav in 1929 opgenomen in een inrichting. Hier zou hij uiteindelijk 35 jaar verblijven. Alleen zijn liefde en passie voor vliegmachines en uitvinden hielden hem overeind.
De dokter die hem in de eerste dagen van zijn opname diagnosticeerde, beschreef Mesmer als een schizofreen. Gustav hield telkens hoop dat hij snel weer naar huis zou kunnen. Hij schreef tientallen brieven aan zijn ouders. Echter, kwamen deze nooit aan omdat de instelling de brieven nooit doorstuurde. Op een dag besloot Gustav uit te breken…
Echter, zijn de ouders van Gustav alles behalve blij om hem weer te zien. Ze sturen hem terug naar de instelling. Gustav heeft het moeilijk, maar berust zich in zijn lot. Voor nu.
In 1932 werd het patiëntendossier van Mesmer aangevuld met de mededeling dat Gustav zich heeft gestort op het uitvinden van vliegmachines. Zijn verbeeldingskracht is alles wat Gustav heeft. Maar op den duur begint het verlangen naar thuis toch op te breken. Het liefst wil Gustav een normaal leven. Een gezin. Het duurde echter nog vele jaren voor Gustav thuis zou komen. Hij breekt 16 keer uit in de jaren 30 en telkens sturen zijn ouders hem terug naar de psychiatrische instelling.
Toen kwam de oorlog. Omdat Mesmer een harde werker was werd hem het vreselijke lot van vergassing bespaard. Een lot wat vele andere bewoners van instellingen wel trof. Echter, zorgt de chaos van de oorlog er wel voor dat Mesmer kon ontsnappen. Hij keerde twee maanden huiswaarts voor hij terug zou keren naar de instelling. Onder dwang. Dat wel.
In 1949 laat Mesmer zich overplaatsen naar een ander psychiatrisch ziekenhuis. Dan gebeurt er echter een wonder. Nieuwe inzichten zorgen ervoor dat Mesmer niet meer werd gezien als schizofreen. Hij was gewoon creatief en excentriek. En daarvoor kan men moeilijk iemand opsluiten. Gustav schrijft vervolgens een autobiografie en probeert een gelukkig leven te lijden. Wat vrij lastig is want niemand lijkt Gustav te accepteren, laat staan te helpen.
De gelukkigste momenten beleefde Gustav in zijn laatste jaren. Mesmer woont dan in een bejaardenhuis en hier is hij eindelijk niet meer het buitenbeentje. In zijn laatste jaren gaat Gustav helemaal los en vindt ontelbare uitvindingen uit. Waaronder een vliegmachine gemaakt van een damesfiets. Op zondagen probeert Gustav te vliegen door met een noodgang van een berg af te fietsen. Het vliegen lukt. Althans. Dat is wat hij zegt. Niemand heeft het zien gebeuren.
De uitvindingen en creativiteit van Gustav werden steeds meer gewaardeerd. Een groep vrienden besluit om een expositie te openen rond het werk van Mesmer. In de jaren 80 van de vorige eeuw was het dan eindelijk zover. De eerste expositie werd gehouden in de geboorteplaats van Gustav. Een plek waar hij sinds de opsluiting in de psychiatrische instelling, 64 jaar geleden, niet terug is geweest. De expositie wordt met enthousiasme ontvangen door het publiek. Gustav krijgt eindelijk de waardering en bewondering die hij zo verdiend.
Gustav overlijdt op eerste kerstdag 1994, slechts enkele weken voor zijn 92ste verjaardag. Zijn uitvindingen en creativiteit zullen voor eeuwig voortleven. Daarnaast blijft Gustav mensen inspireren. Anno nu is er nog steeds jaarlijks een vliegmachine wedstrijd ter eren van zijn creatieve brein.
